योग - अध्यात्म

12345678910...Last
गुरुपौर्णिमा २०२४
आपल्या अशक्त आणि दुबळ्या मुलावर आई-वडील अधिक प्रेम करत असतात कारण त्यांना माहीत असतं की आपल्या शिवाय हा तग धरू शकणार नाही. माझ्या योगजीवनात भगवान महादेव बाबा आणि गौरा माईने मला अक्षरशः तशी माया दिलेली आहे.
Posted On : 21 Jul 2024
अनंतकोटीब्रह्मांडनायक
भारतवर्षात आजवर अनेक सत्पुरुष होऊन गेले. अध्यात्म जगतातील अनेक जण या सत्पुरुषांची भक्ती, उपासना करतांना आपल्याला दिसतात. यांतील काही सत्पुरुषांचे मठ, आश्रम, समाधी स्थळे वगैरे ठिकाणे सुद्धा अतिशय लोकप्रिय आणि सर्वज्ञात आहेत. या सत्पुरुषांच्या भक्तमंडळींच्या उपासनेत एक गोष्ट तुम्हाला हमखास आढळून येईल ती म्हणजे त्यांनी केलेला त्या-त्या सत्पुरुषाच्या नावाचा जयकार. कित्येकदा या जयकाराचे वाक्य सुद्धा त्या-त्या सत्पुरुषांच्या मठ-मंदिरांच्या भिंतींवर अंकित केलेले तुम्हाला आढळून येईल.
Posted On : 19 Jul 2024
शिव-पार्वती संवादरूपी श्रीगुरुगीता
गोरक्ष शतका वरील लेखमाला जरा थंडावली आहे. त्याला एक कारण आहे ते म्हणजे आगामी श्रीगुरुपौर्णिमा. माझ्या काही स्टुडंटस कडून मागील पौर्णिमा ते आगामी पौर्णिमा या कालखंडात काही साधना / उपासना करवून घेत आहे त्यामुळे त्यात व्यग्र आहे. आजचा हा लेख खरंतर अचानकच लिहायला घेतला. लेखात नक्की काय सांगायचे आहे हे देखील मनात जुळवलेले नाही. पाहूया श्रीगुरुमंडलाच्या इच्छेने लेखणीतून काय उतरतेय ते.
Posted On : 08 Jul 2024
देहातील कामरूप पीठ आणि कामाख्या देवी
मी मागील लेखात सांगितल्या प्रमाणे तुम्ही जर योग आणि तंत्र यांमधील परस्पर संबंध जाणत नसाल तर मग वरील श्लोक तुम्हाला नीटसासे कळणार नाही. त्यातील संकल्पना नीट उलगडणार नाहीत. कुंडलिनी योगाच्या बाबतीत हे रीडिंग बीटवीन द लाईन्स खूप महत्वाचे आहे कारण त्या शिवाय प्राचीन योगग्रंथ काय म्हणत आहेत ते नीट कळत नाही.
Posted On : 28 May 2024
सतीच्या देहाचे तुकडे आणि भगवान शिव प्रणीत दोन मार्ग
एकदा काही ऋषी-मुनींनी एका यज्ञाचे आयोजन केले होते. सर्व देवी-देवतांना आमंत्रण दिलेले होते. प्रजापति दक्ष सुद्धा यज्ञात उपस्थित रहाण्यासाठी आला होता. दक्ष आल्यावर त्याला मान देण्यासाठी सर्व देव उभे राहिले. भगवान शंकर मात्र आपल्या आसनं वरुण उठला नाही. या गोष्टीचा दक्षाला खूप राग आला. त्याने ही गोष्ट मनात धरून ठेवली.
Posted On : 06 May 2024
गुढीपाडवा आणि चैत्र नवरात्र २०२४
आपण जसं जसं लहानाचे मोठे होतो तसं तसं आपल्या मनावर काळात नकळत एक गोष्ट बिंबत जाते. ती म्हणजे -- आध्यात्मिक प्रगती साधायची असेल तर कोणत्या ना कोणत्या देवी-देवतेची भक्ति करणे अत्यावश्यक आहे. कोणत्या ना कोणत्या देवी-देवतेची उपासना करणे आवश्यक आहे.
Posted On : 09 Apr 2024
चौऱ्यांशी लक्ष जीव योनी आणि तेवढीच योगासने
आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान आणि समाधी अशा सहा अंगांनी गोरक्ष शतकातील योग बनला आहे असं आपण लेखमालेच्या मागील भागात जाणून घेतले. आता शंभूजती श्रीगोरक्ष महाराज त्यांच्या षडंग योगातील प्रथम अंगा विषयी अर्थात आसना विषयी काही सांगत आहेत.
Posted On : 25 Mar 2024
त्रिपदा गायत्री ते अजपा गायत्री
मागे एका लेखात मी शंभू महादेवाने माझ्याकडून श्रीदत्त उपासना कशी करवून घेतली ते सांगितले आहे. आज आठवणींच्या पसाऱ्यामधून माझ्या लहानपणीची एक आठवण सांगणार आहे. ही घटना घडली त्या वेळेस मी ना योगमार्गावर होतो, ना माझी अध्यात्माशी काही ओळख होती, ना कोणते प्रगल्भ धार्मिक अथवा आध्यात्मिक साहित्य वाचण्याचे ते दिवस होते. मी साधारणतः शाळेच्या दुसऱ्या किंवा तिसऱ्या इयत्तेत असतानाची ही घटना आहे.
Posted On : 08 Mar 2024
गोरक्षनाथांचा षडंग योग -- गोरक्ष शतक
योगमार्गाचे महत्व काय आहे ते आपण लेखमालेच्या मागील भागात जाणून घेतले. आता शंभूजती गोरक्षनाथ त्यांचा योगमार्ग प्रस्तुत करत आहेत. तोच आपण विस्ताराने समजून घेणार आहोत.
Posted On : 04 Mar 2024
योगमार्गाचे महत्व आणि आवश्यक पात्रता -- गोरक्ष शतक
पहिल्या श्लोकात गोरक्षनाथ ग्रंथाचे प्रयोजन संगत आहेत. ते म्हणतात की मी हा ग्रंथ कशासाठी सांगतो आहे तर या ग्रंथाचा अभ्यासक भवपाशमुविमुक्त व्हावा म्हणून. मानवी जीवन नश्वर आहे. जीवन-मृत्यूच्या साखळीत गोवलेले आहे. सुख-दु:ख, जन्म-मृत्यू, पाप-पुण्य इत्यादी द्वंद्वानी ओतप्रोत भरलेले आहे. या सर्व गोष्टींपासून मुक्तता व्हावी म्हणून आपण कुंडलिनी योगशास्त्र कथन करत आहोत असे गोरक्षनाथ सांगतात.
Posted On : 12 Feb 2024
12345678910...Last