योग - अध्यात्म

12345678910...Last
यदू राजा आणि दत्तात्रेय अवधूत संवादातून शिकण्यासारख्या काही गोष्टी
तुम्ही जर दत्त भक्त असाल तर भागवत पुराणामध्ये आलेला यदू राजा आणि अवधूत दत्तात्रेय यांच्यामधील संवाद तुमच्या नक्कीच परिचयाचा असेल. यदू राजा एकदा एका ब्रह्मज्ञ अवधूताला पहातो. तो अवधूत एखाद्या बाळकाप्रमाणे काही कामधाम न करता आपल्यातच मग्न होऊन आनंदाने विचरण करत असतो. यदू राजाला तो एकलकोंडा अवधूत जडवत, उन्मत्त, पिशाच्चवत भासतो. आजूबाजूच्या भौतिक जगताची फिकीर नसलेल्या त्या अवधुताला यदू राजा त्याच्या ब्रह्ममय स्थितीचे रहस्य विचारतो.
Posted On : 14 Dec 2024
प्रगत स्तरावरील मुद्राभ्यास - महामुद्रा, मूलबंध, उड्डियान, जालंधर, खेचरी
लेखमालेतील या आधीच्या लेखांत सांगितल्या प्रमाणे शंभू जती गोरक्षनाथांनी पाच योगमुद्रा कुंडलिनी जागरणासाठी महत्वाच्या मानल्या आहेत -- महामुद्रा, मूलबंध, उड्डीयान बंध, जालंधर बंध आणि खेचरी मुद्रा. आधुनिक काळात लिहिल्या गेलेल्या पुस्तकांत या योगक्रियांचे मुद्रा आणि बंध असे वेगवेगळे वर्गीकरण केले जात असले तरी प्राचीन योगग्रंथांत त्यांना एकत्रीतपणे मुद्रा असेच म्हणतात.
Posted On : 09 Dec 2024
पौर्णिमेची प्रज्ञा
मनुष्य आणि पशू यांमध्ये फरक काय असा विषय जेंव्हा चर्चेस येतो तेंव्हा पहिली गोष्ट आपल्याला आढळते ती म्हणजे माणसाची बुद्धी. पशू हे सुद्धा हुशार असतात, त्यांनाही बुद्धी असते परंतु माणसाच्या बुद्धीच्या झेपेपूढे पशुबुद्धी अत्यल्प भासते.
Posted On : 15 Nov 2024
क्षुरस्य धारा निशिता..
नुकतीच दिवाळी होऊन गेली आहे. तुम्ही सर्वांनी दिवाळी आनंदात आणि उत्साहात साजरी केली असणार अशी खात्री आहे. दिवाळीची रात्र ही अमावस्या असली तरी हा आध्यात्मिक उपासनेत रस असलेल्यांचा अत्यंत आवडता कालखंड असतो कारण या काळात केलेली आध्यात्मिक साधना अनंतपट अधिक फलदायी ठरते अशी मान्यता आहे. विशेषतः मंत्र-तंत्र-सिद्धी इत्यादि गोष्टींत रस असलेले साधक या रात्रीची आतुरतेने वाट पहात असतात. दिवाळीच्या दिवसांत यमाची आठवण सुद्धा या ना त्या कारणाने काढली जाते.
Posted On : 04 Nov 2024
गोरक्षनाथांच्या योगमुद्रा -- काही मूलतत्वे आणि साधनोपयोगी गोष्टी
लेखमालेच्या मागील भागात आपण शंभू जती श्रीगोरक्षनाथ महाराजांच्या कुंडलिनी योगातील पाच मुद्रांची नावे जाणून घेतली. त्यांनी वर्णन केलेल्या पाच मुद्रा म्हणजे -- महामुद्रा, नभोमुद्रा, मूलबंध, उड्डीयान बंध आणि जालंधर बंध. आधी म्हटल्याप्रमाणे या मुद्रांच्या क्रियात्मक विवरणात न जाता या मुद्रांच्या अनुषंगाने काही महत्वाच्या बाबी या (आणि कदाचित पुढच्या) लेखात नमूद करणार आहे.
Posted On : 28 Oct 2024
कुंडलिनी जागृतीला पोषक पाच मुद्रा
आतापर्यंत गोरक्षनाथांनी आपल्याला आसने, नाड्या आणि प्राणशक्ति यांच्याविषयी काही सांगितले आहे. आता त्यापुढे जाऊन ते कुंडलिनी बद्दल काही सांगणार आहेत. कुंडलिनी आणि तिची जागृती हा अध्यात्ममार्गावरील सर्वांच्याच कुतुहलाचा विषय. काहींना गूढगंभीर वाटणारा तर काहींना भीतीदायक वाटणारा तर अन्य काहींना बुचकळ्यात टाकणारा असा हा विषय.
Posted On : 18 Oct 2024
नवरात्री २०२४
खरंतर नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशीच ही छोटेखानी पोस्ट लिहिण्याचा मानस होता पण काही साधकांकडून नवरात्र विशेष साधना करवून घेत असल्याने त्यांच्या शंकानिरसनासाठी वेळ द्यावा लागला. ह्या पोस्टचा विषय थोडासा वेगळा आहे. कोणत्याही श्लोकांचे किंवा ग्रंथाचे निरूपण वगैरे त्यात नाही. मला जे सांगायचे आहे ते संगळ्यांनाच कळेल असं नाही. ज्यांनी दीर्घकाळ साधना केलेली आहे आणि ज्यांचा साधनेचा पाया भक्कम तयार झालेला आहे त्यांना ते समजेल अशी आशा आहे.
Posted On : 04 Oct 2024
प्राणशक्ती जीवाला चेंडू प्रमाणे खेळवते
लेखमालेच्या मागील भागात आपण श्रीगोरक्षनाथांचे शरीरातील नाडीजाला संबंधीचे विचार जाणून घेतले. एकूण बहात्तर हजार नाड्या कंदस्थानातून उगम पाऊण शरीरातील विविध भागात जातात हे आपण माहीत करून घेतले. या नाड्यामधून प्राण ऊर्जा अव्याहतपणे वहात असते. त्या प्राण उर्जे विषयी आता गोरक्षनाथ महाराज काही सांगत आहेत.
Posted On : 30 Sep 2024
त्वं मूलाधारस्थितोऽसि नित्यम्
श्रीगणेशाचे आगमन होत आहे त्यामुळे सर्वत्र उत्साहाचे वातावरण आहे. श्रीगणेश चतुर्थीचा मुहूर्त साधून तुमच्यापैकी अनेकजण विशेष साधना सुद्धा नक्की करणार आहेत. श्रीगजाननाचा कुंडलिनी योगाशी असलेला घनिष्ठ संबंध आणि अजपा जपाशी असलेले नाते आपण आज थोडक्यात जाणून घेणार आहोत.
Posted On : 06 Sep 2024
नाडी कंद आणि दश नाडी वर्णनम्
तुम्हा सगळ्या वाचक मंडळींची श्रावणातील उपासना जोमाने सुरू असणार अशी खात्री आहे. बराच काळ झाला गोरक्ष शतकावरील लेखमाला जरा बाजूला पडली होती. आज ती पुन्हा सुरू करूया. गोरक्षनाथ महाराज आता नाडी कंद आणि नाड्या यांच्या विषयी काही सांगणार आहेत. ते काय म्हणतात ते थोडक्यात पाहू.
Posted On : 19 Aug 2024
12345678910...Last